Vết loét không lành sau 2 tuần. Tổn thương xơ cứng, chồi dạng bông cải trong miệng. Mảng trắng/đỏ/đen trong miệng, ổ nhổ răng không lành. Răng lung lay không rõ nguyên nhân. Trở ngại chức năng: khó nhai, khó nói, tăng tiết nước bọt. Do bị bệnh trong thời gian dài nên hai bàn chân ông B. chi chít những vết loét. 20 năm sống chung với vết loét . Vết loét kéo dài đã hơn 20 năm nhưng ông B. ngại đi chữa. Thời gian gần đây, thấy vết loét lan rộng gây đau buốt, khiến ông B. không thể tự đi lại, gia đình mới Vết loét kéo dài từ 3 đến 6 tuần với tự lành bất kể bạn gồm chữa trị hay không. Ngay cả khi vết loét đã khỏi, bạn vẫn phải tiếp tục điều trị. Vì như thế sẽ giúp ngăn chặn bệnh chuyển tiếp sang trọng giai đoạn thứ vạc. Giai đoạn Thứ phát Ở giai đoạn thứ phát, bạn bao gồm thể bị phạt ban da và/hoặc tổn thương vùng màng nhầy niêm mạc. - Cơ học, hóa học, kích thích về nhiệt độ gây ra loét đau, lành trong vòng vài tuần không để lại sẹo. Loét sẽ bị tái phát nếu kích thích nếu vẫn tiếp tục. - Răng giả, các thủ thuật chỉnh răng bằng kim loại, răng quá bén hoặc cắn vào niêm mạc miệng, cũng gây ra loét. Đế tránh nhiễm trùng và làm vết loét lan rộng, có thể dùng các dung dịch sát khuẩn tại chỗ. Với những bệnh nhân vết loét đã lành, các nghiên cứu cho thấy nguy cơ tái lại vết loét rất cao (40 % sau 1 năm, 66 % sau 3 năm, 75 % sau 5 năm). Do đó, vệ sinh vết loét hằng ngày là điều cần thiết. 6. 2. Kiểm tra bàn chân hàng ngày Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO,85% người bệnh tiểu đường gặp phải những vấn đề về da, như chai sần, nhiễm nấm, viêm loét,... Những vấn đề này, đối với người bình thường là hết sức đơn giản, nhưng đối với người tiểu đường, lại vô cùng khó kiểm soát. Nhiều trường hợp được ghi nhận, người tiểu đường bị viêm loét bàn chân do nhiễm lạnh đơn thuần, nhưng do chủ quan và không chú ý điều trị, làm vết thương lan rộng, buộc người bệnh phải đoạn chi để đổi lấy sự sống. Tuy nhiên, dù rất nguy hiểm nhưng nếu người tiểu đường chăm sóc tốt làn da, kịp thời phát hiện và trao đổi với bác sĩ khi thấy có những dấu hiệu bất thường, họ hoàn toàn có thể ngăn ngừa được biến chứng xảy ra. Vì sao người tiểu đường hay bị loét da? Như đã nói ở trên, có tới 85% người bệnh tiểu đường gặp phải các vấn đề về da, mà phổ biến nhất là hiện tượng loét da do bị thương bởi ngoại lực các vết thương do giẫm phải đinh, bị dao cứa, vết trầy xước, vết bỏng nóng hay lạnh,… hoặc do tự phá từ những vết rộp, vết chai, vết nhiễm nấm,… có sẵn trên da. Tình trạng loét da ở người tiểu đường hình thành do nhiều yếu tố, bao gồm Sự giảm cảm giác ở bàn chân sinh ra do biến chứng thần kinh ngoại biên của bệnh tiểu đường khiến người bệnh không còn khả năng nhận biết vết thương trên da để kịp thời xử lý, trước khi chúng phát triển thành các vết loét. Lưu thông máu kém sinh ra do hệ thống vi mạch bị phá hủy do lượng đường trong máu tăng cao kéo dài khiến làn da không được nuôi dưỡng đầy đủ, dễ sinh tổn thương như nhiễm nấm, hay tự phá từ những vết rộp,… Áp lực ở bàn chân lớn, Dị tật Vết loét da ở người tiểu đường thường rất khó lành. Trong nhiều trường hợp, khi không được xử lý kịp thời và đúng cách, rất nhanh chóng vết loét phát triển thành ổ nhiễm khuẩn, làm chết hàng loạt các mô tế bào da và xương, dẫn đến tình trạng hoại tử nghiêm trọng. Lúc đó, người tiểu đường sẽ buộc phải đoạn chi. Vết loét da ở người tiểu đường thường rất khó lành Vì sao vết loét trên da của người tiểu đường khó lành? Có 3 nguyên nhân chính làm cho vết loét trên da của người tiểu đường khó lành Thứ nhất Tỷ lệ đường huyết cao bất thường ở người tiểu đường là môi trường sinh trưởng lý tưởng của vi khuẩn. Vi khuẩn phát triển mạnh mẽ làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng các vết thương hở miệng có trên da người bệnh, làm cho việc kiểm soát các vết thương ấy trở nên khó khăn và dễ đi vào bế tắc hơn. Thứ hai Lưu thông máu kém do hệ thống vi mạch bị viêm và chít hẹp vì quá trình stress oxy hóa xảy ra khi đường huyết tăng cao, làm giảm khả năng điều trị các vết thương Máu không chỉ dẫn truyền các chất dinh dưỡng cần thiết đến các mô, các cơ vận động mà còn vận chuyển các hợp chất sinh học từ thuốc đến điều trị vết thường Thứ ba Rối loạn chuyển hóa chất đường, kéo theo rối loạn chuyển hóa chất béo và chất đạm, làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến hoạt động tự làm lành vết thương của cơ thể ngưng trệ một phần hoặc hoàn toàn, khiến vết loét trở nên khó lành. Xem bài viếtTỷ lệ đường huyết cao bất thường làm vết thương tiểu đường khó lành Cách chăm sóc vết loét da cho người tiểu đường Cách xử trí khi phát hiện vết thương vết loét Để kiểm soát hiệu quả vết thương, vết loét, người tiểu đường cần ghi nhớ 6 nguyên tắc điều trị sau Hạn chế nhiễm trùng lan rộng, Giảm áp lực tỳ, đè lên các vùng da có vết thương, vết loét, giúp máu lưu thông tốt hơn, Loại bỏ da và mô chết xung quanh miệng vết thương, Sử dụng thuốc kháng sinh chống nhiễm khuẩn, Thay băng gạc hàng ngày để vết thương được khô thoáng, Kiểm soát đường huyết và các bệnh cơ hội khác như máu nhiễm mỡ, cao huyết áp,… Một số lưu ý chăm sóc vết thương, vết loét cho người tiểu đường Chăm sóc vết thương hở trên da đối với người tiểu đường thực sự là một thử thách. Để các vết thương lành lại, bệnh nhân có thể mất đến vài tuần hoặc vài tháng. Không phải tất cả các vết loét của người tiểu đường đều bị nhiễm trùng. Nhưng một khi vết loét đã bị nhiễm trùng, người bệnh cần đến bệnh viện để được các chuyên gia trực tiếp điều trị, bằng kháng sinh theo phác đồ. Nếu ngay cả kháng sinh cũng không thể cải thiện tình trạng nhiễm trùng của vết thương, các Bác sỹ sẽ xử lý bằng cách cắt bỏ toàn bộ ổ loét, loại bỏ vùng da bị chai ở gần đó. Vì vậy, để vết thương, vết loét không phát triển thành ổ nhiễm khuẩn, ngay khi chúng được phát hiện, người tiểu đường cần Rửa vết thương bằng nước muối sinh lý, sau đó dùng băng thuốc, băng kín vết thương. Không sử dụng các thuốc sát khuẩn mạnh như nước oxy già… để làm sạch vết thương. Chúng không những không có lợi mà còn làm vết thương khó lành hơn. Thường xuyên kiểm tra vết thương và thay băng Bạn phải thay băng gạc 1 - 2 ngày một lần. Giảm áp lực lên vết loét Khi các vết thương khép miệng, người bệnh được khuyến cáo sử dụng giày dép mềm, rộng để giúp ngăn ngừa tái phát trong tương lai. Đối với các vết loét ở lòng bàn chân, các bác sỹ sẽ được chỉ định đi giày, dép chuyên dụng hoặc nạng hay xe lăn. Các thiết bị này giúp người bệnh giảm áp lực, giảm kích thích vào vùng có vết loét giúp tăng hiệu quả điều trị. Chọn giày rất quan trọng để giúp vết thương nhanh lành Dấu hiệu cho thấy vết thương vết loét trở nặng cần đến bác sỹ Khi những dấu hiệu sau xuất hiện, chúng tỏ vết thương, vết loét của người tiểu đường đang biến chuyển tồi tệ. Lúc này, người bệnh cần đến gặp Bác sỹ ngay lập tức để được tư vấn cụ thể, trực tiếp Vết thương chảy máu hoặc mủ không ngừng Vết thương có mùi hôi Giải pháp giúp làm lành nhanh vết thương, vết loét da do tiểu đường Loét da ở người tiểu đường là một biến chứng phức tạp, xuất hiện do nhiều tổn thương phối hợp bao gồm Biến chứng mạch máu làm giảm nuôi dưỡng da, biến chứng thần kinh làm giảm cảm giác trên da và biến chứng nhiễm trùng. Những tổn thương này sinh ra đều là do quá trình đường huyết tăng cao lâu ngày kích hoạt viêm, stress oxy hóa làm tổn thương tế bào thần kinh, gây suy giảm hệ thống miễn dịch. Xem thêm Cách nhận biết sớm và phòng ngừa nhiễm trùng bàn chân tiểu đường Chính vì vậy, để làm lành nhanh vết thương, vết loét da, bên cạnh các biện pháp điều trị hàng ngày vẫn áp dụng, như Ăn uống điều độ Vận động thường xuyên Chăm sóc bàn chân mỗi ngày Người tiểu đường cần phải cung cấp chất chống oxy hóa để dọn dẹp “rác thải” làm hư hại tế bào thần kinh và hệ thống vi mạch, bổ sung các hoạt chất chống viêm và tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể . Qua rất nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học nhận định Mạch môn, Hoài sơn, Câu kỷ tử là những thảo dược truyền thống không những giúp ổn định đường huyết, mà còn có khả năng chống viêm, giảm stress oxy hóa và điều hòa hệ thống miễn dịch, giúp nâng cao thể trạng để cơ thể tự điều trị các tổn thương, từ đó phòng ngừa và cải thiện biến chứng loét da hiệu quả, ngăn ngừa nguy cơ đoạn chi. Trên thực tế, từ hơn 10 năm qua từ năm 2008, hàng chục nghìn bệnh nhân tiểu đường đã cải thiện hiệu quả tình trạng loét da do biến chứng tiểu đường bằng giải pháp bổ trợ có chứa các thảo dược này, như anh Ngô Điều dưới đây là một ví dụ Sống chung với tiểu đường, người bênh rất khó tránh biến chứng loét da. Thế nhưng, vẫn có nhiều người bệnh tiểu đường lâu năm không bị biến chứng này. Đơn giản bởi họ nắm rõ chiến lược phòng chống loét da dài hạn, trong đó Họ kiểm soát tốt đường huyết; loại bỏ hiệu quả các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, uống rượu; giảm cholesterol trong máu và học cách kiểm tra, chăm sóc bàn chân mỗi ngày. Xem thêm Kinh nghiệm dùng thảo dược giúp giảm đường huyết, cải thiện biến chứng tiểu đường. Hộ Tạng Đường có tốt không? – Đánh giá từ chuyên gia và người bệnh *Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Đáp ứng của sản phẩm nhanh hay chậm tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, khả năng kiểm soát đường huyết, sự tuân thủ điều trị, chế độ ăn uống, tập luyện, kiểm soát các bệnh cơ hội, đặc biệt là sự kiên trì trong quá trình sử dụng." 1. Kháng sinh Mục đích của việc dùng thuốc kháng sinh là tiêu diệt H. pylori. Nếu số lượng khuẩn H. pylori xuất hiện trong đường tiêu hóa quá lớn, bác sĩ sẽ chỉ định nhiều loại kháng sinh kết hợp nhằm tiêu diệt chúng, bao gồm Amoxicillin Amoxil Clarithromycin Biaxin Metronidazole Flagyl Tinidazole Tindamax Tetracycline Tetracycline HCL Levofloxacin Levaquin Bạn sẽ cần dùng kháng sinh trong hai tuần cùng các loại thuốc bổ sung khác để giảm nồng độ axit trong dạ dày, ví dụ như thuốc ức chế bơm proton hay bismuth subsalicylate Pepto-Bismol. 2. Thuốc ức chế bơm proton PPIs Bên cạnh kháng sinh, thuốc ức chế bơm proton hay PPI cũng thường dùng trong điều trị loét dạ dày. Cơ chế của thuốc PPI là ức chế hoạt động của các bộ phận thuộc nhóm tế bào chịu trách nhiệm sản sinh dịch dạ dày. Nhóm thuốc ức chế bơm proton bao gồm thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn như Omeprazole Prilosec Lansoprazole Prevacid Rabeprazole Aciphex Esomeprazole Nexium Pantoprazole Protonix Tuy nhiên, bạn cần lưu ý về liều lượng và thời gian dùng thuốc PPI. Nếu sử dụng các loại thuốc này lâu dài, đặc biệt ở liều cao, bạn có nguy cơ bị gãy xương hông, xương cổ tay và cột sống. Bạn nên tham vấn ý kiến bác sĩ về việc bổ sung canxi nhằm giảm thiểu khả năng này. 3. Thuốc kháng histamine H2 Một nhóm thuốc khác mà các bác sĩ thường chỉ định trong liệu trình điều trị loét dạ dày là thuốc kháng histamine H2 với khả năng giảm lượng axit dạ dày giải phóng vào đường tiêu hóa, từ đó giảm bớt tình trạng lở loét cũng như đẩy mạnh quá trình hồi phục. Thuốc kháng histamine H2 bao gồm Ranitidine Zantac Famotidine Pepcid Cimetidine Tagamet HB Nizatidine Axid AR 4. Antacid Antacid là một loại thuốc trung hòa axit dạ dày. Khi đưa ra liệu trình điều trị loét dạ dày, bác sĩ cũng có thể chỉ định bạn dùng loại thuốc kháng axit này. Antacid có thể giúp bạn giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, tác dụng phụ của thuốc lại không hề dễ chịu, gồm táo bón hoặc tiêu chảy. Ngoài ra, tuy có thể giảm triệu chứng loét dạ dày, thuốc kháng axit không có khả năng chữa lành vết thương lở loét. 5. Một số loại thuốc khác Toa thuốc điều trị loét dạ dày thường không thể thiếu những loại thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày và ruột non, chẳng hạn như sucralfate Carafate và misoprostol Cytotec. Nếu loét dạ dày không được trị tận gốc Phần lớn quá trình điều trị loét dạ dày đều thành công. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, triệu chứng bệnh vẫn không thuyên giảm và có xu hướng tiếp tục kéo dài. Lúc này, bác sĩ có thể đề nghị nội soi để loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn khác gây nên những dấu hiệu này. Nếu bác sĩ vẫn tìm thấy vết loét trong bảng kết quả nội soi, họ có thể sẽ đề nghị một cuộc nội soi khác nhằm xác nhận vết loét của bạn đã lành hẳn hay chưa. Điều này rất quan trọng vì nếu điều trị loét dạ dày không giải quyết vấn đề triệt để, một loạt biến chứng nghiêm trọng hơn có nguy cơ cao xảy ra, bao gồm cả ung thư dạ dày. Kết quả điều trị loét dạ dày không như mong đợi Trong một số trường hợp hy hữu, sau quá trình điều trị loét dạ dày, các vết loét không lành lại hoặc thậm chí có xu hướng trở nặng. Nguyên nhân Tình huống hiếm gặp này có thể xảy ra do Người bệnh không dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ Vi khuẩn H. pylori phát triển trong cơ thể có khả năng kháng kháng sinh Người bệnh có thói quen hút thuốc lá Nhóm thuốc giảm đau NSAIDs hay aspirin được sử dụng thường xuyên Ngoài ra, một số yếu tố sau cũng có khả năng góp phần gây nên tình trạng vết loét không lành sau khi điều trị, bao gồm Hội chứng Zollinger – Ellision nồng độ axit trong dịch dạ dày quá cao Bạn có thể nhiễm loại vi khuẩn khác bên cạnh H. pylori Ung thư dạ dày Một số vấn đề sức khỏe khác gây nên tình trạng loét dạ dày, ví dụ như bệnh Crohn Để giải quyết vấn đề này, bên cạnh sử dụng nhiều loại kháng sinh kết hợp, bạn còn cần thực hiện thêm một số phương pháp nhằm loại bỏ các yếu tố có nguy cơ ảnh hưởng đến việc phục hồi vết loét. Biến chứng Vết loét không lành có nguy cơ cao dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như xuất huyết cấp tính hay thủng dạ dày. Lúc này, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn thực hiện phẫu thuật. Tuy nhiên, trường hợp này tương đối hiếm vì hiện nay có rất nhiều loại thuốc hiệu quả trong việc điều trị loét dạ dày cũng như đối phó với những vết loét “cứng đầu”. Bạn có thể muốn xem thêm Các bệnh hay bị nhầm lẫn với viêm dạ dày ruột Điều trị loét dạ dày tại nhà Bên cạnh những liệu pháp y tế, bạn cũng nên áp dụng một số thói quen sống lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả của liệu trình điều trị cũng như đẩy mạnh tốc độ hồi phục của vết loét. Chế độ ăn uống Một chế độ ăn uống lành mạnh thường bao gồm trái cây với nhiều vitamin A và C. Tuy nhiên, bạn cần cẩn thận khi lựa chọn trái cây vì lượng vitamin dồi dào của chúng có nguy cơ khiến các vết loét trong dạ dày khó lành hơn. Bạn nên cân nhắc dùng các thực phẩm chứa men vi sinh như sữa chua hay miso. Lượng lợi khuẩn trong các sản phẩm này rất có lợi cho vi khuẩn đường ruột và có khả năng hỗ trợ dạ dày hoạt động ổn định. Ngoài ra, hãy lưu ý rằng bạn cần hạn chế hoặc bỏ hẳn thói quen uống rượu. Sử dụng quá nhiều thức uống chứa cồn có thể gây kích ứng và ăn mòn niêm mạc trong dạ dày cũng như ruột, gây ra các tình trạng viêm và chảy máu. Thói quen sống Nếu bắt buộc dùng thuốc giảm đau, bạn nên cân nhắc đổi loại thuốc đang dùng. Trong trường hợp bạn phải dùng chúng thường xuyên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về acetaminophen Tylenol. Đây có thể là một lựa chọn lý tưởng cho bạn. Bên cạnh đó, hãy học cách kiểm soát căng thẳng. Căng thẳng có thể khiến các dấu hiệu và triệu chứng của loét dạ dày xấu đi. Một số trường hợp căng thẳng có thể không tránh khỏi, nhưng bạn vẫn có biện pháp ứng phó với chúng, chẳng hạn như Tập luyện thể dục thể thao Dành thời gian với bạn bè hoặc người thân Viết lách Ngoài ra, bạn cũng nên bỏ thuốc lá. Hút thuốc có thể can thiệp vào lớp niêm mạc dạ dày, khiến những vết loét dễ dàng xuất hiện hơn. Không những thế, thuốc lá cũng góp phần gây tăng nồng độ axit trong dịch bao tử. Một biện pháp khác hỗ trợ bạn điều trị loét dạ dày tại nhà là cố gắng ngủ đủ giấc. Giấc ngủ ngon sẽ giúp tinh thần bạn thoải mái, thư giãn, từ đó giảm bớt nguy cơ căng thẳng xảy ra. Thêm vào đó, tránh ăn no ngay trước khi đi ngủ là một cách đơn giản giúp bạn có giấc ngủ ngon. Bạn có thể xem thêm Tất tần tật thông tin về viêm xung huyết dạ dày Các hoạt chất hỗ trợ điều trị Khi nhắc đến điều trị loét dạ dày, nhiều người sẽ nghĩ đến nghệ với những lợi ích đối với bao tử như tính kháng viêm và chống oxy hóa. Những khả năng này là nhờ hoạt chất curcumin, thành phần chính trong củ nghệ. Tuy nhiên, curcumin lại không tan trong nước. Do đó, để đạt được kết quả mong muốn, bạn sẽ phải sử dụng một lượng lớn curcumin trong thời gian dài, vì độ hấp thụ của hoạt chất này cực kỳ thấp. Đây cũng là nhược điểm của hoạt chất curcumin. Tuy vậy, hiện nay bạn đã có một lựa chọn tốt hơn, đó là dùng Nano Curcumin. Nano Curcumin là một dạng chế phẩm bào chế bằng công nghệ cao của curcumin. Với kích thước siêu nhỏ khoảng 50nm – 70nm, các phân tử Nano Curcumin dễ dàng thẩm thấu và phát huy tối đa công dụng của nó. Bạn có thể tìm mua chế phẩm này dưới dạng thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, bạn hãy lựa chọn cẩn thận các loại thực phẩm chức năng để tránh “tiền mất tật mang” nhé. Mặt khác, chất bổ sung kẽm hoặc thuốc không kê đơn Bismuth cũng góp phần hỗ trợ điều trị loét dạ dày tại nhà. HỏiChào bác sĩ,Gần tháng nay, cháu có vết loét màu đỏ trong má. Vết loét không đau mà mãi không khỏi, còn hay đau tai nữa. Bác sĩ cho cháu hỏi cháu có vết loét trong má không đau nhưng không lành sau 1 tháng là do đâu? Cháu cảm ơn bác Hiếu 2000Trả lờiChào bạn,Với câu hỏi “Vết loét trong má không đau nhưng không lành sau 1 tháng là do đâu?”, bác sĩ xin giải đáp như sauTheo như bạn mô tả thì bạn có vết loét trong má không đau nhưng không lành sau 1 tháng. Bác sĩ khuyên bạn nên đến thăm khám bác sĩ chuyên khoa Răng hàm mặt và Tai mũi họng để tìm ra nguyên vấn đề bạn bị đau tai, bạn chưa nêu cụ thể mốc thời gian đau, có kèm theo chảy mủ tai hay không nên bác sĩ chưa thể tư vấn chính xác tình trạng của bạn bạn còn thắc mắc về vết loét trong má không đau nhưng không lành sau 1 tháng, bạn có thể đến bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để để kiểm tra và tư vấn thêm. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Vinmec. Chúc bạn có thật nhiều sức trọng! Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Được giải đáp bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Tuấn Lâm - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long Vết loét lâu lành là dấu hiệu bất thường, cần được xem xét chăm sóc và xử lý kịp thời tránh những biến chứng khó lường cho bệnh nhân. Nguyên nhân dẫn đến vết loét lâu lành có thể từ cách chăm sóc, vệ sinh, cơ địa, ăn uống… không đúng. Bệnh nhân có các vết loét ngoài da lâu lành hay ổ nhiễm trùng sẽ gặp trong nhiều vấn đề khác nhau khác nhau. Có thể đó là bệnh tiên phát hoặc thứ phát của bệnh khác, hay có khi lại là khởi phát của một chấn thương gây vỡ mạch nông và chảy máu, hoặc vết loét hình thành dần do hoại tử da trên một đám viêm mạc mạch, trên một tĩnh mạch tắc. Trong nhiều trường hợp vết loét sẽ hình thành do viêm tắc động mạch nuôi thiếu dinh dưỡng do ứ trệ tuần hoàn. Cũng trường hợp sau phẫu thuật vết loét hình thành, bị nhiễm trùng sau chỉnh hình, lưới mạch hình thành kém… Bên cạnh đó còn có một số vết loét hình thành không rõ nguyên nhân vì sao. Vết loét lâu lành cần xử lý sớm để tránh những hậu quả nghiêm trọng. Nhiễm trùng Da được xem như là hàng rào bảo vệ đầu tiên của cơ thể, giúp cơ thể tránh khỏi các vi khuẩn gây bệnh. Khi bộ phận bảo vệ này bị xước, bị xâm nhập, những vi khuẩn ở bên ngoài môi trường sống sẽ dễ dàng xâm nhập hơn bao giờ hết vào cơ thể đang tổn thương. Dấu hiệu thấy vết loét lâu lành thì khả năng cao vết thương đã bị nhiễm trùng, nhận thấy vùng da xung quanh vết thương bị đỏ- sưng- đau và có thể tiết ra các dịch/ mủ có mùi hôi khó chịu . Chế độ dinh dưỡng Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, nghèo nàn cũng là nguyên nhân làm cho vết loét lâu lành. Hãy bổ sung đầy các vitamin trong thực phẩm chất đạm, vitamin, khoáng chất, rau xanh, củ quả giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn, đặc biệt là vitamin A và C. Hãy nhớ là bạn ăn / uống nhiều cam, rau cải bó xôi, ớt chuông, khoai lang đồng thời ăn nhiều thịt, cá… để bổ sung lượng protein dồi dào cho cơ thể, đẩy nhanh quá trình hồi phục của các vết thương. Bệnh tiểu đường Vết loét lâu lành do lượng đường huyết của cơ thể thường xuyên tăng cao, người mắc bệnh tiểu đường sẽ có nguy cơ cao là các vết thương/ vết loét lâu lành đồng thời la bị nhiễm trùng cao hơn so với người bình thường. Lượng đường huyết tăng cao quá mức sẽ khó kiểm soát còn ảnh hưởng không tốt tới hệ miễn dịch và khả năng tuần hoàn. Bên cạnh đó. bệnh tiểu đường sẽ mang đến các biến chứng nguy hiểm khác, làm tổn thương dây thần kinh, khiến cho người bệnh không thể nhận biết mình đang bị thương/ bị đau là khả năng mang đến cao. Người bệnh nên thường xuyên theo dõi nếu thấy cơ thể hay xuất hiện các vết thương / vết loét lâu lành, đặc biệt là những vết thương ở chân và bàn chân, gót chân, hãy nên gặp bác sỹ sớm nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Tác dụng phụ của thuốc Vết loét lâu lành biểu hiện nghiêm trọng của nhiễm trùng không nên lơ là. Có một số loại thuốc được xem là nguyên nhân gây ra tình trạng vết thương / vết loét lâu lành. Sử dụng hóa trị và các hóa chất mạnh sẽ làm cản trở hệ thống miễn dịch cơ thể, khiến cho quá trình lành vết thương gặp nhiều khó khăn hơn. Sử dụng thuốc kháng sinh thường xuyên sẽ có thể tiêu diệt cả những lợi khuẩn đường ruột, nguy cơ nhiễm trùng trong cơ thể tăng cao. Đồng thời, những loại thuốc chống viêm cũng sẽ ức chế giai đoạn viêm mà cơ thể người bệnh phải trải qua để viết thương chữa lành. Bởi vậy, nếu thấy nghi ngờ thuốc đang sử dụng ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình hồi phục, hãy trao đổi với bác sỹ để thay đổi thuốc điều trị phù hợp với cơ thể. Lưu thông máu kém Trong quá trình cơ thể tự chữa lành vết thương, tế bào hồng cầu có chức năng vận chuyển những tế bào mới tới khu vực mô bị tổn thương. Ở đây, các tế bào sẽ giúp hình thành làn da mới cùng với tế bào collagen. Tuy vậy, nếu trong cơ thể lưu thông máu kém, máu sẽ di chuyển chậm và trì hoãn việc vết thương được chữa lành. Vết loét lâu lành do thông máu kém cũng sẽ có thể là do bệnh lý béo phì, đái tháo đường hay hình thành những cục máu đông… Loét da do nằm nhiều Vết loét lâu lành với những người bệnh không vận động/ ít vận dộng trong một thời gian dài sẽ làm tăng áp lực lên những vùng da nhất định. Những áp lực đó có thể gây nên các mức độ vết loét khác nhau, dẫn đến hình thành những vết thương hở cũng như làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nếu quá trình chăm sóc đúng cách, kịp thời. Với những vết loét nhẹ, hãy khắc phục chúng bằng cách thường xuyên thay đổi tư thế nằm/ ngồi nhằm giảm áp lực lên da. Những vết loét lâu lành, nặng hơn cần được chăm sóc y tế chuyên biệt, kịp thời. Sử dụng rượu, bia Bệnh nhân có thói quen không tốt như sử dụng rượu, bia, thuốc lá, các chất kích thích sẽ khiến vết loét lâu lành hơn, ảnh hưởng tới toàn bộ sức khỏe của bạn nói chung và vết thương/ vết loét lâu lành nói riêng. Vết loét lâu lành- Những điều cần tránh Vết loét lâu lành, tuyệt đối không nên tự ý rắc thuốc kháng sinh . Vết loét lâu lành khi áp dụng các phương pháp dân gian lá trà xanh, lá trầu không,…Phương pháp điều trị này chưa được chứng minh về tính an toàn khi sử dụng trên các vết loét sẽ làm nặng thêm tình trạng vết loét lâu lành. Sử dụng các sản phẩm vệ sinh không an toàn, hiệu quả. các sản phẩm kháng khuẩn như cồn y tế, oxy già, betadine có tác dụng thấp nhưng lại gây kích ứng, tế bào hạt tổn thương, Rắc thuốc kháng sinh trực tiếp lên vết thương Đây là việc làm không tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Việc làm sai cách này sẽ không cải thiện được tình trạng vét loét lâu lành mà khả năng tăng nguy cơ bội nhiễm vì vi khuẩn kháng thuốc. Tất cả mọi vết thương trên da đều cần một khoảng thời gian nhất định để chữa lành. Tổn thương do loét da cũng vậy. Tuy nhiên, có những trường hợp loét da không lành. Vậy đâu là nguyên nhân gây ra tình trạng này? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây, từ đó đưa ra biện pháp để xử lý chúng triệt để! ☛ Tham khảo trước tại Lở loét da là gì, nguyên nhân và cách điều trị? Mục lục1. Nguyên nhân khiến loét da không lànhNhiễm trùngMắc bệnh tiểu đườngMột số nguyên nhân khác2. Loét da không lành – triệu chứng nguy hiểm cảnh báo bệnh tiểu đường?3. Điều trị dứt điểm tình trạng loét không lành bằng cách nào?3. Các bước xử lý loét da không lànhBước 1 Loại bỏ mô hoại tửBước 2 Khử trùng vết loétBước 3 Bảo vệ vết loét 1. Nguyên nhân khiến loét da không lành Loét da có thể hình thành từ những vết thương, vết xước nhỏ trên da nhưng không được làm sạch, khử trùng khiến vết thương có thể bị nhiễm trùng, lâu ngày hình thành vết loét trên da. Loét da nếu được phát hiện và chăm sóc đúng cách sẽ dễ dàng điều trị, thuận lợi cho quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng. Ngược lại, nếu cứ để loét da tiến triển nặng dần, có thể dẫn đến nguy cơ hoại tử, lúc này loét da không thể lành lại mà người bệnh thậm chí còn phải cắt bỏ tế bào chết. Loét da không lành có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân dưới đây, bao gồm Nhiễm trùng Da là bộ phận quan trọng chiếm diện tích nhiều nhất trên cơ thể có chức năng bảo vệ cơ thể khỏi các vi khuẩn gây bệnh bên ngoài môi trường. Loét da khiến mô da bị tổn thương, dễ tạo điều kiện cho các vi khuẩn bên ngoài tác động. Lúc này tế bào da chưa kịp liền để chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn sẽ xuất hiện tình trạng nhiễm trùng vết loét. Nhiễm trùng khiến tình trạng loét da trở nên khó lành Vết loét bị nhiễm trùng sẽ xuất hiện tình trạng vùng da xung quanh bị đỏ, sưng, đau, mưng mủ, tiết dịch nhầy có mùi hôi khó chịu. Khi bị nhiễm trùng, loét da rất lâu mới có thể lành lại hoặc thậm chí không lành nếu để loét ăn sâu vào da. Cách tốt nhất để xử lý là đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý và điều trị kịp thời. Mắc bệnh tiểu đường 85% người tiểu đường gặp phải các bệnh về da, trong đó có lở loét Có thể bạn chưa biết 85% người bệnh tiểu đường gặp phải những vấn đề về da, trong đó có viêm loét. Ở người mắc bệnh tiểu đường, lượng đường trong máu quá cao ảnh hưởng tiêu cực đến sự tuần hoàn máu. Chính điều này khiến loét da lâu lành hơn. Ngoài ra, người bị tiểu đường thì các dây thần kinh cũng bị ảnh hưởng. Vì vậy mà họ rất khó để nhận biết cảm giác đau khi loét da hình thành. Cứ như vậy loét da tiến triển ngày một nặng nhưng vẫn không được phát hiện để chữa trị. Tình trạng này dẫn đến loét da không lành. Một số nguyên nhân khác Ngoài 2 nguyên nhân chính do nhiễm trùng và tiểu đường khiến loét da mãi không lành thì còn một số yếu tố nguy cơ khác cũng làm tình trạng lở loét thêm phần nghiêm trọng, gây khó khăn cho quá trình phục hồi tổn thương trên da, bao gồm Thiếu dinh dưỡng Cơ thể không được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng làm giảm khả năng tái tạo tế bào da mới, các vết lở loét do đó mà cũng lâu lành hơn. Thuốc Việc sử dụng sai thuốc điều trị hay đơn giản một số thuốc kèm theo tác dụng phụ làm loét da lâu lành hơn. Cụ thể thuốc kháng sinh giết chết lợi khuẩn, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, từ đó khiến quá trình lành vết loét trở nên khó khăn hơn Lưu thông máu kém Khi máu lưu thông kém, đồng nghĩa với hồng cầu cùng các tế bào mới có tác dụng chắp vá miệng vết thương không thể di chuyển đến các vùng da bị tổn thương. Điều này làm vết loét liền lâu hơn. Máu lưu thông kém khiến vết loét không được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng, loét da lâu lành Sử dụng nhiều rượu bia Rượu bia làm giảm đáng kể lượng bạch cầu trong cơ thể, từ đó gia tăng nguy cơ nhiễm trùng. Loét da lâu lành hoặc thậm chuyển biến nghiêm trọng hơn khi sử dụng quá nhiều rượu bia. Ít vận động Những người ít hoạt động, đặc biệt là đối tượng phải nằm ở một tư thế trong một thời gian dài trên giường hoặc ngồi xe lăn, điều này làm tăng áp lực lên các vùng bị tỳ đè khiến vết loét tổn thương nặng hơn. Chăm sóc vết loét chưa đúng cách Vết thương hở trên da, đặc biệt là loét da cần được chăm sóc và điều trị kịp thời vì chúng có khả năng nhiễm trùng cao. Việc không biết cách chăm sóc dẫn đến điều trị sai cách có thể làm tình trạng loét da trở nên nghiêm trọng hơn, gây khó khăn trong việc chữa lành vết thương. Tình trạng loét da không lành ngoài nguyên nhân do nhiễm trùng vết thương thì tình trạng này cũng có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường. Cụ thể, ở bệnh nhân tiểu đường hội tụ tất cả những yếu tố khiến loét da lâu lành bao gồm Đường huyết trong máu cao Đường huyết trong máu cao tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn trú ngụ ở các vết loét phát triển, đây chính là lý do khiến cho vết loét lâu lành hơn những người bình thường. Máu lưu thông kém Người tiểu đường có tình trạng máu lưu thông kém hơn gấp 4 lần so với bình thường. Từ đó, lượng máu cung cấp tới các mô bị tổn thương bị hạn chế. Khi máu lưu thông không tốt, không mang đủ oxy, chất dinh dưỡng tới nuôi các tế bào bị loét khiến vết loét không lành. Da thiếu collagen Người bị tiểu đường có ít collagen hơn so với người bình thường. Collagen tạo nên sự đàn hồi, săn chắc, giúp tái tạo các tế bào da. Thiếu hụt collagen khiến da mỏng và dễ tổn thương, vết loét từ đó cũng khó lành hơn. Hệ miễn dịch suy yếu Hệ miễn dịch ở người tiểu đường suy yếu khiến cho vết loét có nguy cơ nhiễm trùng cao, chúng lan rộng, lâu lành, thậm chí là khó phục hồi nếu không được điều trị. Rất nhiều trường hợp bệnh nhân bị tiểu đường nhưng không biết mình mắc bệnh thì lở loét da có thể là dấu hiệu giúp bạn nhận biết điều này. Nếu trên cơ thể xuất hiện vết loét lâu lành mà không phải do nhiễm trùng thì người bệnh đến ngay các trung tâm y tế hoặc liên hệ trực tiếp với bác sĩ để được thăm khám, xét nghiệm xem có mắc tiểu đường hay không? ➤ Xem chi tiết hơn trong bài viết Loét da ở người tiểu đường có thể gây cụt chi! 3. Điều trị dứt điểm tình trạng loét không lành bằng cách nào? Trường hợp loét da không lành tức là tổn thương da đã phát triển đến mức độ nặng, loét hủy hoại mô da, ăn sâu vào vận cơ xương, xuất hiện các ổ hoại tử, chất dịch nhầy, mủ vàng,… Tình trạng này gây khó khăn rất lớn cho việc điều trị. Thực tế người bệnh không thể trị dứt điểm loét da không lành nếu cứ chăm chăm vào các triệu chứng hay “sửa chữa” những tổn thương trên da. Bởi thời gian điều trị để liền vết loét là rất dài, có thể lên tới 1 hay nhiều năm năm, kèm theo là chi phí tốn kém, đắt đỏ. Vì vậy, biện pháp điều trị khả thi giúp trị dứt điểm loét da không lành chính là điều trị “nguyên nhân gây loét da”. Điều trị tận gốc nguyên nhân giúp bạn phòng tránh hoàn toàn được tình trạng loét da không lành, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra Để biết được nguyên nhân gây loét da và cách điều trị phù hợp nhất, người bệnh nên tới bệnh viện phòng khám uy tín để được thăm khám, chẩn đoán làm các xét nghiệm. Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị bệnh lý nguyên nhân chính gây loét da. Đối với tình trạng nhiễm trùng da Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc kháng sinh hoặc phẫu thuật loại bỏ mô da. Thao tác thực hiện điều trị nhiễm trùng da bằng kháng sinh có thể thực hiện ở nhà. Để kháng sinh có thể phát huy tối đa công dụng khi bôi lên trên da, cần phải xử lí vết loét thật sạch sẽ. Đối với phương pháp phẫu thuật, tùy thuộc tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và tình mức độ nhiễm trùng mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp phù hợp. Đối với lở loét da không lành do tiểu đường người bệnh điều trị tiểu đường bằng cách kết hợp giữa thực đơn ăn uống và chế độ sinh hoạt luôn là phương pháp được ưu tiên khi bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân tiểu đường. Bên cạnh đó với các trường hợp cần thiết có thể được chỉ định điều trị bằng insulin. Đối với các nguyên nhân gây lở loét da không lành khác Xử lý triệt để nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ ở người thiếu dinh dưỡng cần bổ sung sinh dưỡng; người do thuốc thì cần đánh giá lại tình trạng bệnh lý đang có, thay thế hoặc dừng thuốc đang dùng; nếu do rượu bia cần hạn chế sử dụng rượu bia….. ➤ Thông tin sau có thể bạn quan tâm Da bị lở loét nên ăn gì kiêng gì? Sau khi điều trị nguyên nhân, việc tiếp theo là cần điều trị vết loét trên da đúng cách! Mời bạn đọc tiếp nội dung dưới đây. 3. Các bước xử lý loét da không lành Để đảm bảo hiệu quả giúp loét da nhanh lành, người bệnh cần biết cách chăm sóc vết thương và thực hiện các biện pháp này càng sớm càng tốt. Giống với các vết loét khác, cách chăm sóc loét da không lành cũng được thực hiện qua 3 bước như sau Bước 1 Loại bỏ mô hoại tử Loại bỏ mô hoại tử Loét da sẽ nhanh lành nhất khi các loại thuốc được dùng để điều trị phát huy tối đa công dụng trên làn da bị tổn thương. Để làm được điều này, người bệnh cần loại bỏ lớp vảy cứng là da chết hoặc các mô hoại tử. Trước tiên, người bệnh cần phải làm sạch bề mặt vết loét. Sử dụng nước muối thấm ướt băng gạc vô trùng rồi lau nhẹ nhàng vết loét để loại bỏ nước dịch, bụi bẩn bám trên da. Các mô hoại tử hoặc các tế bào da chết đóng kết thành vảy trên da thì không thể loại bỏ đơn giản bằng cách lau chùi thông thường được. Lúc này người bệnh cần đến sự hỗ trợ của một số dụng cụ chuyên dùng. Một chiếc nhíp đã khử trùng sạch sẽ sẽ đem lại hiệu quả trong trường hợp này. Bạn có thể dùng nó để gắp bỏ dị vật dính trên vết loét như sa chết, mủ vàng, sợi lông từ quần áo,… Sau khi loại bỏ được các mô tổn thương, rửa sạch lại vết loét một lần nữa bằng cách đổ trực tiếp nước muối sinh lí lên vết thương hoặc thấm khô nhẹ bằng khăn khô mềm. Bước 2 Khử trùng vết loét Loét da bị nhiễm trùng là một trong những nguyên nhân khiến vết thương mãi không khỏi. Do đó, bước sát trùng vết loét được xem là bước quan trọng nhất trong khâu xử lý chăm sóc cho những bệnh nhân bị loét da. Sau khi loại bỏ các mô hoại tử, bước khử trùng sẽ được thực hiện nhằm ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập từ bên ngoài gây nhiễm trùng vết loét, đồng thời đẩy nhanh quá trình phục hồi, tái tạo làn da mới. Bước sát khuẩn rất quan trọng, do đó người bệnh cần hết sức cẩn trọng để chọn được dung dịch sát khuẩn tốt. Một vài điều cần lưu ý khi chọn dung dịch sát khuẩn như sau Hiệu quả nhanh Tiêu diệt được nhiều mầm bệnh Không chứa cồn vì chúng gây xót khi sử dụng cho vết thương hở Không chứa hydrogen peroxide vì chúng không dùng được cho tổn thương dạng loét da, chúng khiến vết loét sâu hơn, tình trạng loét da mãi không khỏi Không ảnh hưởng đến những vùng da xung quanh Khử được mùi hôi tại ổ loét Tái tạo là da mới, thúc đẩy loét da nhanh lành Không gây tác dụng phụ Việc lựa chọn một dung dịch sát khuẩn phù hợp là điều vô cùng quan trọng trong quá trình xử lí vết loét. Để đáp ứng được điều đó, dung dịch rửa và làm sạch da hư tổn Nacurgo được ra đời. Dung dịch rửa Nacurgo đáp ứng 5 yếu tố “NGỪA KHUẨN – SẠCH NHẦY – AN TOÀN – MÁT DỊU – KHỬ MÙI” giúp sát khuẩn tốt loét da Với thành phần bao gồm dung dịch nước điện hóa có chứa các ion và chất oxy hóa quan trọng như HClO, HO*, ClO-, giúp tiêu diệt vi khuẩn một cách nhanh chóng. Đặc biệt, còn loại bỏ màng Biofilm của vi khuẩn, từ đó giúp loại bỏ dịch nhầy, làm sạch bề mặt vết loét. Ngoài ra, Nacurgo còn chứa một số thành phần chiết xuất từ tự nhiên như trà xanh, lá trầu, bạc hà, tràm trà, lô hội, nghệ trắng. Không chỉ giúp diệt khuẩn, khử mùi hôi tại vết loét mà còn giúp tái tạo da một cách tự nhiên, từ đó thúc đẩy tổn thương nhanh chóng phục hồi. Như vậy, dung dịch rửa vết thương Nacurgo đáp ứng đủ bộ 5 yếu tố “NGỪA KHUẨN – SẠCH NHẦY – AN TOÀN – MÁT DỊU – KHỬ MÙI” là lựa chọn tối ưu nhất để chăm sóc vết loét. ➤ Đọc thêm về sản phẩm Dung dịch rửa, làm sạch da hư tổn Nacurgo 125ml Bước 3 Bảo vệ vết loét Việc cuối cùng trong việc xử lý loét da là che phủ, bảo vệ miệng vết thương để ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn, tránh tình trạng bệnh tái phát đồng thời giai đoạn phục hồi được diễn ra suôn sẻ hơn, giúp loét da mau lành. Thông thường, nhắc đến “che phủ, bảo vệ”, hầu hết mọi người đều có lối mòn suy nghĩ lập tức đến ngay băng gạc cá nhân bông y tế, u-go,…Tuy nhiên đây lại là những biện pháp hoàn toàn không hiệu quả dành cho loét da, thậm chí còn khiến tình trạng lở loét thêm nghiêm trọng do vết thương bị bịt kín gây bí bách. Màng sinh học bảo vệ và tái tạo da tổn thương Nacurgo được xem là giải pháp hiệu quả cho trường hợp này. Có thể bạn chưa biết, Nacurgo với ưu điểm vượt trội ứng dụng thành công công nghệ màng sinh học Polyesteramide có công dụng như một hàng rào giúp ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn, và chống thấm nước hiệu cờ. Đây cũng là sản phẩm đầu tiên tại việt Nam ứng dụng thành công công nghệ tiên tiến này. Với màng sinh học tự phân hủy Polyesteramide, người bệnh hoàn toàn có thể sử dụng xịt nacurgo để băng vết loét nhưng vẫn khiến cho da được thở, từ đó tăng khả năng phục hồi. Ngoài ra, sản phẩm còn chứa tinh nghệ nano và tinh chất trà xanh giúp chống viêm, sát khuẩn, hạn chế thâm sẹo ở mặt. Như vậy, công dụng Nacurgo mang lại trong việc xử lý loét da bao gồm Làm mát và dịu da Làm sạch da, góp phần thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da Bảo vệ da, góp phần ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập Ngăn ngừa thâm sẹo để lại Bạn có thể tìm mua Nacurgo ở các hiệu thuốc trên toàn quốc TẠI ĐÂY Hoặc mua hàng online TẠI ĐÂY Như vậy, loét da không lành thực chất là có xuất phát từ vết lở loét bình thường trên da, tuy nhiên do một hoặc nhiều yếu tố tác động khiến tình trạng lở loét trở nên nghiêm trọng, loét da có thể khó lành hoặc thậm chí không lành. Tốt nhất để tránh tình trạng này, ngay từ khi xuất hiện những dấu hiệu ban đầu, người bệnh cần đến ngay các cơ sở ý tế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ y, mang lại hiệu quả tốt trong quá tình trị loét da. Để được tư vấn chi tiết hơn về tình trạng sức khỏe của bản thân, bạn hãy kết nối đến tổng đài để được tư vấn hoàn toàn miễn phí. Nguồn

vết loét không lành